Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών

Τομέας Γλωσσολογίας

Ο Tομέας Γλωσσολογίας του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών είναι η μοναδική ερευνητική δομή στην Ελλάδα που έχει ως αντικείμενο την έρευνα της ιστορικής εξέλιξης των γλωσσών με τη χρήση μεθόδων εμπνευσμένων από την εξελικτική βιολογία. Διερευνά τα μοντέλα που είναι κατάλληλα για να αναπαραστήσουν τις ιστορικές και γεωγραφικές σχέσεις μεταξύ των γλωσσών, καθώς και τα είδη των γλωσσικών δεδομένων που είναι καταλληλότερα για την επανασύνθεση του γλωσσικού παρελθόντος. Αποτελεί πεδίο συνάντησης ανάμεσα στη γλωσσολογία, την εξελικτική βιολογία και την πληροφορική και συνδυάζει τη θεωρητική-τυπική γλωσσολογία με την ιστορική γλωσσολογία, τη διαλεκτολογία και την τυπολογία. Εστιάζει σε γλωσσικά δεδομένα από τη μορφολογία και τη σύνταξη των γλωσσών, σε σύγκριση με τα ως τώρα ευρέως χρησιμοποιούμενα λεξικά/ετυμολογικά δεδομένα.

Ο Τομέας ιδρύθηκε το 2023 και λειτουργεί ως ένας συνδετικός κρίκος ανάμεσα στις ανθρωπιστικές επιστήμες, τις επιστήμες της ζωής και την επιστήμη των υπολογιστών.  Στοχεύει στη δημιουργία των προϋποθέσεων ώστε να αναπτυχθεί ένας διεπιστημονικός χώρος που αναπτύσσεται ταχύτατα στο εξωτερικό και απουσιάζει από την Ελλάδα. Για την επίτευξη των στόχων του, ο Tομέας θα αναπτύξει πρωτοπόρες δομές για την εκπαίδευση νέων επιστημόνων και την παραγωγή ερευνητικού έργου που θα συνδυάζει ποιοτικές και ποσοτικές μεθόδους ώστε α) να αναδείξει τις ιδιαιτερότητες της εξέλιξης των γλωσσών σε σχέση με την εξέλιξη των ειδών και β) να αποτιμήσει  την πληροφορία που εμπεριέχουν τα γλωσσικά δεδομένα. Σε συνεργασία με βιολόγους, επιστήμονες των υπολογιστών, και πιθανές μελλοντικές συνέργειες με ιστορικούς, αρχαιολόγους, φιλολόγους και ανθρωπολόγους, ο Τομέας θα συμβάλει στην ανακατασκευή της γλωσσικής ιστορίας, φωτίζοντας όψεις της καταγωγής και ιστορίας του ανθρώπου με έμφαση στους πληθυσμούς της Ευρασίας, της Μεσογείου και της Ελλάδας. 

Προσωπικό

Έλενα Αναγνωστοπούλου

Έλενα Αναγνωστοπούλου

Καθηγήτρια Γλωσσολογίας
Τμήμα Φιλολογίας, Τομέας Γλωσσολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
Curriculum vitae
Μανόλης Λαδουκάκης

Μανόλης Λαδουκάκης

Μέλος ΔΕΠ
Τμήμα Βιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
Curriculum vitae
Δήμητρα Μελισσαροπούλου

Δήμητρα Μελισσαροπούλου

Καθηγήτρια
Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Curriculum vitae
Δημήτρης Μιχελιουδάκης

Δημήτρης Μιχελιουδάκης

Επίκουρος καθηγητής
Τμήμα Φιλολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Curriculum vitae
Παύλος Παυλίδης

Παύλος Παυλίδης

Αναπληρωτής Καθηγητής
Τμήμα Βιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
Curriculum vitae
Στέργιος Χατζηκυριακίδης

Στέργιος Χατζηκυριακίδης

Καθηγητής
Τμήμα Φιλολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
Curriculum vitae
Μαρία-Μαργαρίτα Μακρή

Μαρία-Μαργαρίτα Μακρή

Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια
Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δωδεκανήσου, Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού
Curriculum vitae
Αλέξανδρος Σταματάκης

Αλέξανδρος Σταματάκης

Έδρα ERA
Ινστιτούτο Πληροφορικής, ΙΤΕ
Ρούμπη Σλέεμαν

Ρούμπη Σλέεμαν

Βοηθός Έρευνας
Τμήμα Γλωσσολογίας, Πανεπιστήμιο Goethe Φρανκφούρτης Γερμανίας
Curriculum vitae

Ερευνητικά Έργα

PhylProGramm

Phylogenies probing Grammar. Exploring morphosyntax at different scales of language change

ERC

Επιστημονικός Υπεύθυνος: Έλενα Αναγνωστοπούλου
Φορέας Χρηματοδότησης: Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (Advanced Grant 2022, Grant Agreement 101096554)
Ημερομηνία Έναρξης: 1 Οκτωβρίου 2023,   Ημερομηνία Λήξης: 30 Σεπτεμβρίου 2028
Συνολικός Προϋπολογισμός: € 2.499.925
Θεσμός Φιλοξενίας: ΙΜΣ-ΙΤΕ